Υπήρξαν πολλές θρησκείες στο πέρασμα των χρόνων, οι περισσότερες από τις οποίες λατρεύουν κάποια μορφή (έναν ή πολλούς) θεότητας. Ωστόσο, δεν έχει σημασία ο Θεός, αλλά η συμπεριφορά που προωθεί η θρησκεία. Υπάρχουν κανόνες και ηθικές κατευθυντήριες γραμμές που κηρύσσει κάθε θρησκεία. Ο Θεός είναι αυτός που σας τιμωρεί ή σας ανταμείβει όταν ενεργείτε σύμφωνα με τους κανόνες (αυτό δεν είδα να ισχύει στο Ορθόδοξο δόγμα βέβαια, εκεί ο Θεός είναι μάλλον ενας καλός «μπαμπάς» που θα κλάψει μαζί σου όταν «χτυπήσεις»).
Μια νέα θρησκεία μπορεί να αναδυθεί που θα συνοδεύεται επίσης από έναν κώδικα συμπεριφοράς, αλλά θα καταργεί την παραδοσιακή έννοια του Θεού, αντικαθιστώντας τον με έναν αλγόριθμο. Σε αυτή την αναδυόμενη ιδεολογία, που ονομάζεται Dataism, ο απώτερος στόχος είναι να αυξηθεί η ποσότητα της ροής πληροφοριών μέσω του αλγορίθμου. Σύμφωνα με τις αρχές αυτές, ο dataism-ος θεωρεί ότι το σύμπαν αποτελείται από ροές δεδομένων και «η αξία κάθε φαινομένου ή οντότητας καθορίζεται από τη συμβολή του στην επεξεργασία δεδομένων», γράφει ο Yuval Noah Harari.
Οι σπόροι του dataism σπάρθηκαν πριν από πολύ καιρό, όταν οι άνθρωποι έμαθαν πώς να μεταδίδουν πληροφορίες από το ένα άτομο στο άλλο. Όταν αρχίσαμε να εξαπλωνόμαστε ως είδος σε όλο τον κόσμο, η επικοινωνία περιοριζόταν στις μικρές ομάδες στις οποίες βρισκόμασταν. Αλλά τελικά, με τη βοήθεια της γεωργίας και του χρήματος, αυτές οι ομάδες μεγάλωσαν πολύ και άρχισαν να συνδέονται με άλλες ομάδες για να ανταλλάσσουν πληροφορίες και πόρους.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα κανάλια επικοινωνίας πολλαπλασιάστηκαν και έγιναν πολύ πιο ισχυρά. Τρόφιμα, προϊόντα, άνθρωποι και πληροφορίες μπορούν να ταξιδέψουν οπουδήποτε στον κόσμο σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η ανθρώπινη ιστορία μπορεί να θεωρηθεί ως η διαδικασία μέσα από την οποία το σύστημα αυτό βελτιστοποιήθηκε και βελτιστοποιείται μέρα τη μέρα μέσα από κάθε μικρό ή μεγάλο γεγονός, μέσα από κάθε χαρά ή λύπη.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, μου δημιουργείται η σκέψη ότι ακόμα και η δημοκρατία ή η ιδέα της ελεύθερης αγοράς, δεν επικράτησαν επειδή ήταν «καλές», αλλα επειδή πιθανόν να διευκόλυναν το παγκόσμιο σύστημα επεξεργασίας δεδομένων.
Αλλά δεν είναι μόνο τα οικονομικά και πολιτικά μας συστήματα που είναι αλγοριθμικά. Μήπως οι αλγόριθμου δεν επικρατούν πάνω στην ίδια την ζωή μας;
Μπορώ να στηρίξω την άποψη σε επιστημονικά έργα όπως το “Περί της καταγωγής των ειδών” του Δαρβίνου, σε επιστημονικά πειράματα που προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τον Θεό αλλα και στην ταυτοποίηση του DNA (ακόμα θυμάμαι την Αδενίνη, Θυμίνη, Κυτοσίνη, Γουανίνη από το Λύκειο). Η ροή των πληροφοριών είναι απαραίτητη για τα έμβια όντα, αν το σώμα μας σταματούσε τη μεταφορά δεδομένων, θα πεθαίναμε – ως εκ τούτου, η παρεμπόδιση της ροής των δεδομένων αποτελεί αμαρτία για έναν ακόλουθο της τεχνοθρησκείας του Dataism-ού .
Ο στόχος του dataist είναι να δημιουργήσει ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα που ονομάζεται Internet-of-ALL-Things (μην το μπερδέψετε με το internet of things σκέτο) – το οποίο περιλαμβάνει κυριολεκτικά τα πάντα, από τους ανθρώπους μέχρι τα φυτά, τα αυτοκίνητα μέχρι τις καρέκλες, τις συσκευές και μέχρι κάθε ζευγάρι παπούτσια.
Αν η ζωή είναι η κίνηση της πληροφορίας, τότε θα πρέπει να την επεκτείνουμε και να την εμβαθύνουμε ώστε να συμπεριλάβει τα πάντα μέσα στο σύμπαν.
Για παράδειγμα, το ψυγείο θα παρακολουθεί το γάλα, και θα ενημερώνει ανάλογα τον προμηθευτή, που με τη σειρά του θα ενημερώνει την αποθήκη. Τα αυτοκίνητα θα συνομιλούν μεταξύ τους, ενημερώνοντας τις ασφαλιστικές εταιρίες για την οδική συμπεριφορά σας (εγώ δεν οδηγώ! ) και τα δέντρα στη ζούγκλα θα αναφέρουν τον καιρό και τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα.
Η πληροφορία θέλει να είναι ελεύθερη
Σε αυτή την ιδεολογία, η ελευθερία της πληροφόρησης είναι το μεγαλύτερο αγαθό. Σε αντίθεση με την ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία της πληροφόρησης είναι ένα δικαίωμα που δίνεται στην πληροφορία και όχι σε κάποιο φυσικό πρόσωπο.
«Ο πρωτομάρτυρας»
Ο Aaron Swartz, ο οποίος δημοσίευσε το “Guerilla Open Access manifesto” το 2008 και δημοσίευσε χιλιάδες ερευνητικές εργασίες από το JSTOR χρησιμοποιώντας έναν guest λογαριασμό στο MIT. Συνελήφθη και δικάστηκε και αντιμετώπιζε ποινή φυλάκισης 35 ετών, αλλά αυτοκτόνησε πριν καταδικαστεί. Ο Swartz έγραψε στο μανιφέστο ότι, “Πρέπει να πάρουμε τις πληροφορίες, όπου κι αν είναι αποθηκευμένες, να φτιάξουμε τα αντίγραφά μας και να τις μοιραστούμε με τον κόσμο. Πρέπει να πάρουμε πράγματα που δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα και να τα προσθέσουμε στο αρχείο. Πρέπει να αγοράσουμε βάσεις δεδομένων και να τις βάλουμε στο διαδίκτυο. Πρέπει να κατεβάζουμε επιστημονικά περιοδικά και να τα ανεβάζουμε σε δίκτυα διαμοιρασμού αρχείων. Πρέπει να αγωνιστούμε για την ανοιχτή πρόσβαση” Πολλοί από εμάς ήδη συμμετέχουν σε αυτό. Είμαστε συνδεδεμένοι στα δίκτυά μας, καταναλώνουμε, ανεβάζουμε και μοιραζόμαστε πληροφορίες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εγκαταλείπουμε την ιδιωτική μας ζωή για να το κάνουμε.
Βυθίζοντας τους εαυτούς μας σε αυτό το σύστημα, γινόμαστε μέρος κάτι μεγαλύτερου από εμάς τους ίδιους. Κάτι που δεν έχει ένα κεντρικό εγκέφαλο που να επεξεργάζεται την πληροφορία. Το πρόβλημα με όλη αυτή τη ροή δεδομένων είναι ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να ακολουθήσουν. Οι πληροφορίες που πρέπει να επεξεργαστούν είναι πάρα πολλές, είναι συντριπτικές. Μια συνέπεια αυτού του πολύπλοκου συστήματος είναι ότι μπορεί να έχουμε λιγότερη επίγνωση των αποτελεσμάτων της συμβολής μας σε αυτό. Ποιο είναι το αποτέλεσμα των πράξεών μας;
Το άτομο μετατρέπεται σε ένα μικροσκοπικό τσιπ μέσα σε ένα γιγαντιαίο σύστημα που κανείς δεν κατανοεί πραγματικά. Κάθε μέρα απορροφούμε αμέτρητα κομμάτια δεδομένων μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφωνημάτων και άρθρων, επεξεργάζομαστε τα δεδομένα και μεταδίδουμε πίσω νέα κομμάτια μέσω περισσότερων μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφωνημάτων και άρθρων. Δεν ξέρω πραγματικά πού εντάσσονται στο μεγάλο σύστημα των πραγμάτων και πώς τα δικά μου bits δεδομένων συνδέονται με τα bits που παράγονται από δισεκατομμύρια άλλους ανθρώπους και υπολογιστές.
Τι ήταν εν αρχή;
Αν ο άνθρωπος χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια για να αναπτύξει την τέχνη της πληροφορίας (ομιλία), μερικές εκατονάδες για να βρεί τρόπους ώστε να μεταδίδει ευκολότερα την πληροφορία, τώρα είναι η εποχή που μάλλον έχει αρχίσει να αποθηκεύει συστηματικά την κάθε μορφή παραγόμενης πληροφορίας. Όταν θα αρχίσει να την επεξεργάζεται, όταν θα βρεί τα «μεγάλα μοτίβα» που θα προκύψουν μέσα από τις αχανείς βάσεις δεδομένων, τότε ίσως να μπορέσει να αντιληφθεί ότι «Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ήν προς τον Θεό, και Θεός είναι ο Λόγος» [Κατά Ιωάννην, η ενανθρώπιση του Λόγου (1,1-5)] , και να αναρωτηθεί πραγματικά αν «ο Αλγόριθμος είναι στο Θεό ή ο Θεός είναι ο Αλγόριμος;»
